|
Od roku szkolnego 2017/18, w naszej szkole nauczyciele zaczęli stosować Ocenianie Kształtujące, które ma na celu podniesienie wyników nauczania.
Co to jest „ocenianie kształtujące”?
Ocenianie jest integralną częścią procesu edukacyjnego.
Najczęściej mamy do czynienia z ocenianiem podsumowującym, które dzięki testom i egzaminom, ma potwierdzić to, czego uczniowie się nauczyli.
Ocenianie może mieć także charakter kształtujący, który ma pomoc uczniowi w procesie uczenia się.
Ocenianie kształtujące to częste, interaktywne ocenianie postępów ucznia i uzyskanego przez niego zrozumienia materiału, tak by móc określić, jak uczeń ma się dalej uczyć i jak najlepiej go nauczać.
Co mówią badania i raporty?
Ocenianie kształtujące skutecznie przygotowuje młodych ludzi do uczenia się przez całe życie oraz przynosi efekty w pracy z uczniami mającymi trudności w uczeniu się.
Elementy oceniania kształtującego
Co robi nauczyciel, który stosuje nauczanie kształtujące?
- Określa cele i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia.
- Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia.
- Rozróżnia funkcje oceny sumującej i kształtującej.
- Buduje atmosferę uczenia się.
- Potrafi formułować pytania kluczowe.
- Potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w lekcję.
- Stosuje efektywną informację zwrotną.
- Wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską.
Nauczyciele naszej szkoły w pracy z uczniami wdrażają następujące elementy Oceniania Kształtującego:
1. Określanie celów lekcji i formułowanie ich w języku zrozumiałym dla ucznia
Praca nad celami ma trzy etapy:
1) Przed lekcją nauczyciel zastanawia się, jakie cele chce osiągnąć.
2) Nauczyciel podaje cele lekcji uczniom lub ustala je wspólnie z nimi. Uczniowie wiedzą, czego i po co będą się uczyć.
3) Po lekcji uczniowie zastanawiają się, czego się nauczyli.
2. Ustalanie kryteriów oceniania, czyli tego, co nauczyciel będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia – NACOBEZU
Uczeń musi wiedzieć, co dokładnie będzie podlegało ocenie. Ustalamy wraz z uczniami cele lekcji. Wiemy więc, dokąd zdążamy i co chcielibyśmy wspólnie osiągnąć. Następnie ustalamy, na co będziemy zwracać uwagę przy ocenianiu. Chodzi o to, by określić dowody, fakty, które pokażą zarówno nauczycielowi, jak i uczniowi, w jakim stopniu cel lekcji został osiągnięty. Kryteria także pomagają uczniom przygotować się do sprawdzianu oraz wykonać pracę tak, aby postawiony przez nauczyciela cel został zrealizowany. Nauczyciel konsekwentnie ocenia tylko to, co zapowiedział wcześniej.
Kolejne kroki podejmowane przez naszych nauczycieli w zakresie wdrażania Oceniania Kształtującego będą na bieżąco opisywane.
3. Informacja zwrotna
Informacja zwrotna to kluczowy składnik oceniania kształtującego. Nauczyciel zamiast stawiać ocenę sumującą, przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Dobra informacja zwrotna zawsze powinna zawierać cztery elementy:
1) wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia;
2) odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia;
3) wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę;
4) wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej. Informacja zwrotna musi być ściśle związana z kryteriami oceniania określonymi przed wykonaniem zadania.
Ma ona na celu poinformować ucznia, gdzie w swojej nauce jest w obecnej chwili, gdzie powinien być i w jaki sposób może pokonać lukę między stanem obecnym a pożądanym. Komunikat jaki uczeń otrzymuje od nauczyciela nie ma na celu ocenić wiedzy ucznia, ale dać informację uczniowi co i jak należy wykonać aby jego praca była jeszcze bardziej wydajna.
4. Ocena koleżeńska
Uczniowie, na podstawie podanych kryteriów oceniania, mogą wzajemnie recenzować swoje prace, dawać sobie wskazówki, jak je poprawić. Ma to dwojaki sens:
- z jednej strony dobrze rozumieją kolegę, którego pracę sprawdzają, gdyż przed chwilą wykonywali to samo zadanie;
- z drugiej – uczą się od swego kolegi ustalania kryteriów oceniania umiejętności dawania informacji zwrotnej.
Jeśli uczeń sam potrafi ocenić, ile się nauczył i co jeszcze musi zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu.
5. na wybranych lekcjach - pytania kluczowe
Są to pytania, które:
1) pokazują uczniom szerszą perspektywę zagadnienia,
2) są ściśle związane z celem lekcji,
3) zawierają w sobie główną problematykę lekcji,
4) mają spowodować zainteresowanie ucznia tematem,
5) odpowiedź na te pytania uczeń powinien uzyskać podczas jednej lub cyklu lekcji.
Pytania kluczowe powinny:
1) podkreślać cele uczenia i przyspieszać ich realizację,
2) wzbudzać chęć uzyskania odpowiedzi na pytanie,
3) angażować wszystkich uczniów, stawiać im wyzwanie,
4) zachęcać uczniów do samodzielnego myślenia i poszukiwania odpowiedzi,
5) zachęcać do uzasadniania poglądów i sposobu rozumowania.
Pytanie kluczowe może dotyczyć kilku lekcji, jednego działu lub być związane tylko z jedną lekcją. Uczniowie wraz z nauczycielem mogą poszukiwać odpowiedzi w ciągu jednej lub kilku lekcji.
Stawiane powinny być początkowej fazie, umożliwiając uczniom poszukiwanie odpowiedzi w trakcie zajęć.
Najważniejsze, by byli oni zainteresowani uzyskaniem odpowiedzi na to pytanie. Czasami znalezienie odpowiedzi jest bardzo trudne albo wręcz niemożliwe, ale do tego wniosku muszą uczciwie dojść sami uczniowie.
Pytanie kluczowe nie może mieć formy zamkniętej, bo nie służy sprawdzeniu wiedzy.
Nauczyciel zadaje pytanie kluczowe po to, aby uczniowie zastanowili się nad odpowiedzią i chcieli ją poznać. Jednocześnie obiecuje, że wspólnie z nimi będzie poszukiwać tej odpowiedzi.
Dalsze informacje zapisane są w Formacie PDF - pobierz |
